Gayrimenkul Mevzuatları

 
BORÇLAR KANUNU

KANUN NO: 6098
KANUN TARİHİ: 11/01/2011

 
EMLAK VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 1319
KANUN TARİHİ: 29/07/1970

 
HARÇLAR KANUNU

KANUN NO: 492
KANUN TARİHİ: 02/07/1964

 
DAMGA VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 488
KANUN TARİHİ: 01/07/1964

 
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 7338
KANUN TARİHİ: 08/06/1959

 
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 3065
KANUN TARİHİ: 25/10/1984

 
GELİR VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 193
KANUN TARİHİ: 31/12/1960

 
VERGİ USUL KANUNU

KANUN NO: 213
KANUN TARİHİ: 04/01/1961

 
BOĞAZİÇİ KANUNU

KANUN NO: 2960
KANUN TARİHİ: 18/11/1983

 
KIYI KANUNU

KANUN NO: 3621
KANUN TARİHİ: 04/04/1990

 
 


KIYI KANUNU

 

BİRİNCİ BÖLÜM 
Genel Hükümler 
 
 Amaç 
 Madde 1 – Bu Kanun, deniz, tabii ve suni göl ve akarsu kıyıları ile bu yerlerin etkisinde olan ve devamı niteliğinde 
bulunan sahil şeritlerinin doğal ve kültürel özelliklerini gözeterek koruma ve toplum yararlanmasına açık, kamu yararına 
kullanma esaslarını tespit etmek amacıyla düzenlenmiştir. 
 Kapsam 
 Madde 2 – Bu Kanun, deniz, tabii ve suni göller ve akarsu kıyıları ile deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil 
şeritlerine ait düzenlemeleri ve bu yerlerden kamu yararına yararlanma imkan ve şartlarına ait esasları kapsar. 
 İstisnalar 
 Madde 3 – Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde veya ülke güvenliği ile doğrudan ilgili, Türk Silahlı 
Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı yerlerde (konut ve sosyal tesisler hariç) özel kanun hükümlerine, diğer özel 
kanunlar uyarınca belirlenmiş veya belirlenecek yerlerde ise özel kanunların bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine uyulur. 
 Tanımlar 
 Madde 4 – Bu Kanunda geçen deyimlerden; 
 Kıyı çizgisi:Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, taşkın durumları dışında, suyun karaya değdiği noktaların 
birleşmesinden oluşan çizgiyi, 
 Kıyı Kenar çizgisi: Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin 
oluşturulduğu kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırını, 
 Kıyı: Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alanı, 
 Sahil şeridi: Kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak enaz 100 metre genişliğindeki alanı,(1) 
 Dar Kıyı: Kıyı kenar çizgisinin, kıyı çizgisi ile çakışmasını, 
 Toplumun yararlanmasına açık yapı: Mevzuata göre tespit ya da tasdik edilmiş kural ve ücret tarifelerine uygun 
biçimde, getirdiği kullanımdan belirli kişi ya da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın yararlanmak isteyen 
herkese eşit ve serbest olarak açık bulundurulan ve konut dokunulmazlığı olmayan yapıları, 
 İfade eder. 
 (Son fıkra iptal: Ana. Mah.'nin 18/9/1991 tarih ve E.: 1990/23, K.: 1991/29 sayılı kararı ile) 
—————————— 
(1) Bu tanım 1/7/1992 tarih ve 3830 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değiştirilmiş olup, metne işlenmiştir. 7122 
 
 Genel Esaslar 
 Madde 5 – Kıyılar ile ilgili genel esaslar aşağıda belirtilmiştir: 
 Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır, 
 Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. 
 Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar çizgisinin tespiti zorunludur. 
 Kıyı kenar çizgisinin tespit edilmediği bölgelerde talep vukuunda, talep tarihini takip eden üç ay içinde kıyı kenar 
çizgisinin tespiti zorunludur. 
 Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeritlerinde yapılacak yapılar kıyı kenar çizgisine en fazla 50 metre yaklaşabilir. 
 Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Yaklaşma mesafesi ve kıyı kenar çizgisi arasında kalan alanlar, ancak yaya yolu, 
gezinti, dinlenme, seyir ve rekreaktif amaçla kullanılmak üzere düzenlenebilir. 
 Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeritlerinin derinliği, 4 üncü maddede belirtilen mesafeden az olmamak üzere, 
sahil şeridindeki ve sahil şeridi gerisindeki kullanımlar ve doğal eşikler de dikkate alınarak belirlenir. 
 Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Taşıt yolları, sahil şeridinin kara yönünde yapı yaklaşma sınırı gerisinde kalan alanda 
düzenlenebilir. 
 Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeridinde yapılacak yapıların kullanım amacına bağlı olarak yapım koşulları 
yönetmelikte belirlenir. 
 
İKİNCİ BÖLÜM 
Kıyı, Kıyı Kenar Çizgisi, Sahil Şeridi, Planlama ve Yapılanma 
 Kıyının Korunması, Yapı Yasağı ve Kıyıda Yapılacak Yapılar 
 Madde 6 – Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, 
çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. 
 Kıyılarda, kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapılamaz; kum, çakıl vesaire alınamaz veya çekilemez. 
 Kıyılara moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici etkisi olan atık ve artıklar dökülemez. 
 Kıyıda, uygulama imar planı kararı ile; 
 a) İskele, liman, barınak, yanaşma yeri, rıhtım, dalgakıran, köprü, menfez, istinat duvarı, fener, çekek yeri, 
kayıkhane, tuzla, dalyan, tasfiye ve pompaj istasyonları gibi, kıyının kamu yararına kullanımı ve kıyıyı korumak amacına 
yönelik alt yapı ve tesisler, 
 b) Faaliyetlerinin özellikleri gereği kıyıdan başka yerde yapılmaları mümkün olmayan tersane, gemi söküm yeri ve 
su ürünlerini üretim ve yetiştirme tesisleri gibi, özelliği olan yapı ve tesisler, 
 c) (Ek: 3/7/2005 - 5398/13 md.)Organize turlar ile seyahat eden kişilerin taşındığı yolcu gemilerinin (kruvaziyer 
gemilerin) bağlandığı, günün teknolojisine uygun yolcu gemisine hizmet vermek amacıyla liman hizmetlerinin (elektrik, 
jeneratör, su, telefon, internet ve benzeri teknik bağlantı noktaları ve hatlarının) sağlandığı, yolcularla ilgili gümrüklü alan 
hizmetlerinin görüldüğü, ülke tanıtımı ve imajını üst seviyeye çıkaracak turizm amaçlı (yeme-içme tesisleri, alışveriş 
 
 7122-1 
 
merkezleri, haberleşme ve ulaştırmaya yönelik üniteler, danışma, enformasyon ve banka hizmetleri, konaklama üniteleri, ofis 
binalar) fonksiyonlara sahip olup, kruvaziyer gemilerin yanaşmasına ve yolcuları indirmeye müsait deniz yapıları ve yan 
tesislerinin yer aldığı kruvaziyer ve yat limanları, 
 d) (Ek: 31/7/2008 - 5801/3 md.) Uluslararası spor otoritelerinin, Türkiye’de spor faaliyetlerinin düzenleneceğine dair 
kararı gereğince Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu spordan sorumlu Bakanlığın izni doğrultusunda, 
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun (I) sayılı Cetvelinde düzenlenen genel bütçe 
kapsamındaki kamu idareleri, aynı Kanunun (II) sayılı Cetvelinde düzenlenen özel bütçeli idareler, belediyeler ile il özel 
idareleri tarafından her türlü spor aktiviteleri ve organizasyonların yapılmasına/yaptırılmasına yönelik spor tesisleri ve 
zorunluluk arz eden durumlarda bunların tamamlayıcı konaklama tesisleri, 
 Yapılabilir. 
 (Ek fıkra: 3/7/2005 - 5398/13 md.) Özelleştirme kapsam ve programına alınan ve sahil şeridi belirlenen veya 
belirlenecek olan alanlar ile kıyı ve dolgu alanlarında yapılacak yat ve kruvaziyer limanlarının ihtiyacı olan yönetim 
birimleri, destek birimleri, bakım ve onarım birimleri, teknik ve sosyal altyapı ve konaklama birimleri ile ilgili kullanım 
kararları ve yapılanma şartları imar plânı ile belirlenir. 
 Bu yapı ve tesisler yapım amaçları dışında kullanılamazlar. 
 Doldurma ve Kurutma Yoluyla Arazi Kazanma ve Bu Araziler Üzerinde Yapılabilecek Yapılar 
 Madde 7 – Kamu yararının gerektirdiği hallerde, uygulama imar planı kararı ile deniz, göl ve akarsularda ekolojik 
özellikler dikkate alınarak doldurma ve kurutma suretiyle arazi elde edilebilir. 
  7123
 
 Bu gibi yerlerde doldurma veya kurutmayı yapacak ilgili idarenin valiliğe iletilen teklifi, valilik görüşü ile birlikte 
Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilir. Bakanlık, konusuna göre ilgili kuruluşların görüşünü de almak suretiyle teklifi 
inceler. Uygun bulunması halinde ilgili idare tarafından uygulama imar planı hazırlanır. Bu yerler için yapılacak planlar 
hakkında İmar Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak, bu planlar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından, 2634 sayılı 
Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında kalan alanlardaki planlar ise, anılan Kanunun 7 nci maddesine göre tasdik edilir. 
Doldurma ve kurutma işlemleri yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre yapılır. Bu araziler Devletin hüküm ve tasarrufu 
altındadır, özel mülkiyet konusu olamaz. 
 Bu alanlar üzerinde 6 ncı maddede belirtilen yapılar ile yol, açık otopark, park, yeşil alan ve çocuk bahçeleri gibi 
teknik ve sosyal altyapı alanları düzenlenebilir. 
 Sahil Şeridinde Yapılabilecek Yapılar 
 Madde 8 – Uygulama imar planı bulunmayan alanlardaki sahil şeritlerinde, 4 üncü maddede belirtilen mesafeler 
içinde hiç bir yapı ve tesis yapılamaz. 
 Uygulama imar planı bulunan yerlerde duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık ve benzeri engeller 
oluşturulamaz. Moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici ve çevreyi bozucu etkisi olan atık ve artıklar dökülemez, kazı 
yapılamaz. 
 Ancak bu alanlarda; uygulama imar planı kararıyla altı ve yedinci maddede belirtilen yapı ve tesislerle birlikte 
toplum yararına açık olmak şartıyla konaklama hariç günü birlik turizm yapı ve tesisleri yapılabilir. 
 Kıyı Kenar Çizgisinin Tespiti 
 Madde 9 – Kıyı kenar çizgisi, valiliklerce, kamu görevlilerinden oluşturulacak en az 5 kişilik bir komisyonca tespit 
edilir. 
 Bu komisyon; jeoloji mühendisi, jeolog veya jeomorfolog, harita ve kadastro mühendisi, ziraat mühendisi, mimar ve 
şehir plancısı, inşaat mühendisinden oluşur. 
 Komisyonca tespit edilip valiliğin uygun görüşü ile birlikte gönderilen kıyı kenar çizgisi, Bayandırlık ve İskan 
Bakanlığınca onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. 
 Komisyonun çalışma usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanan yönetmelik ile belirlenir. 
 Kıyı ve Sahil Şeridinde Planlar 
 Madde 10 – Kıyıda ve sahil şeridindeki planlar bu Kanunun ve buna dayanılarak çıkarılacak yönetmeliğin 
hükümlerine aykırı olamaz. Bu yerlerde düzenlenen planlardan, imar mevzuatı veya yerin özelliği dolayısıyla 2634 sayılı 
Turizmi Teşvik Kanunu kapsamına girenler, anılan Kanunun 7 nci maddesine göre onaylanarak kesinleşir. 
 Kıyıda ve Doldurma ve Kurutma Yoluyla Kazanılan Araziler Üzerinde Yapılanmalara İzin Verilmesi 
 Madde 11 – Bu Kanun hükümlerine göre, kıyıda ve doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan araziler üzerinde 
yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılabilmesi için, Maliye ve Gümrük Bakanlığından gerekli iznin alınması 
zorunludur. 
 Yapı ruhsatı verilmesinde bu izin belgesi yeterlidir. 
 İznin verilme şekil ve şartları Bayındırlık ve İskan ve Maliye ve Gümrük bakanlıklarınca birlikte tespit edilerek 
çıkarılacak uygulama yönetmeliğinde belirtilir. 
 Tapuya Şerh Verilmesi 
 Madde 12 – Sahil şeridinde, bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen hükümlere uygun olarak yapılan yapıların bu 
niteliklerinin, tapu kütüğünün beyanlar hanesine işlenmesi zorunludur. 7124 
 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
Kontrol, İmar Mevzuatına Aykırı Yapı ve Ceza Hükümleri 
 Kontrol 
 Madde 13 – Bu Kanun kapsamında kalan alanlardaki uygulamaların kontrolu; belediye ve mücavir alan sınırları 
içinde belediye, dışında ise valilikçe yürütülür. İlgili bakanlıkların teftiş ve kontrol yetkileri saklıdır. 
 İmar Mevzuatına Aykırı Yapı 
 Madde 14 – Bu Kanun kapsamında kalan alanlarda ruhsatsız yapılar ile ruhsat ve eklerine aykırı yapılar hakkında 
3l94 sayılı İmar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. 
 Ceza Hükümleri 
Madde 15 – (Değişik: 23/1/2008 – 5728/466 md.) 
Kıyıda ve uygulama imar planı bulunan sahil şeritlerinde duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri 
engelleri oluşturanlara ikibin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Ayrıca oluşturulan 
engellerin beş günden fazla olmamak üzere belirlenen süre zarfında kaldırılmasına karar verilir. Bu süre zarfında engellerin 
ilgililer tarafından kaldırılmaması halinde, masrafı yüzde yirmi zammıyla birlikte kendilerinden kamu alacaklarının tahsili 
usulüne göre tahsil edilmek üzere kamu gücü kullanılmak suretiyle derhal kaldırılır. Kabahatin tekrarı halinde, ceza üst 
sınırdan verilir. 
Birinci fıkrada sayılan yerlerden kum, çakıl alanlara üçbin Türk Lirasından onbeşbin Türk Lirasına kadar idarî para 
cezası verilir. 
Birinci fıkrada sayılan yerlere moloz, toprak, cüruf, çöp gibi atık ve artıkları dökenler, atılan veya dökülen maddenin 
niteliğine, çevreyi kirletici ve bozucu etkisine göre Türk Ceza Kanunu, Kabahatler Kanunu veya Çevre Kanunu hükümlerine 
göre cezalandırılır. 
Yukarıdaki fıkralarda sayılan fiillerin kıyının doğal yapısını bozacak bir etki meydana getirmesi halinde, daha ağır 
cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, failleri hakkında altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. 
Birinci fıkrada sayılan yerlerde ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapı yapan kişilere Türk Ceza Kanunu 
veya İmar Kanunu hükümlerine göre verilecek ceza bir kat artırılır. 
İlgili kanunlarda belirtilen makamların yetkileri saklı kalmak üzere, bu maddede belirtilen idarî yaptırımlara karar 
vermeye mahalli mülki amir yetkilidir. 
 Yönetmelik 
 Madde 16 – Bu Kanunun uygulanması ile ilgili yönetmelik, Kanunun yayımından itibaren 3 ay içinde Maliye ve 
Gümrük, Turizm Bakanlıklarının yazılı görüşü alınarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanır. 
 Ek Madde 1- (Ek: 1/8/2003-4971/26 md.) 
 Özelleştirme kapsamındaki kuruluşların kullanımında bulunan ve bu Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında kıyıda yer 
alan arazi ve yapılar için, bu Kanun hükümleri çerçevesinde yapılması gereken tüm işlemler (kıyı kenar çizgisinin tespiti, 
Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca lüzum görülmesi halinde kıyı kenar çizgisinin yeniden tespiti, uygulama imar plânlarının 
hazırlanması, ruhsat ve benzeri hususlar) kuruluşun özelleştirme kapsamına alınmasını takiben ilgili kurum ve kuruluşlarca 
iki ay içerisinde sonuçlandırılır. Bu arazi ve yapılar Özelleştirme İdaresi Başkanlığının talebine istinaden kadastro 
müdürlüğünce kadastro paftalarına özel işaretleri ile belirtilir. 
 Geçici Madde – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mevzuat hükümlerine uygun olarak onanmış ve kısmen 
veya tamamen yapılaşmış 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının sahil şeritleri ile ilgili hükümleri geçerlidir. Ancak, 8 inci 
maddenin ikinci fıkra hükümleri saklıdır. 
 Yürürlük 
 Madde 17 – Bu Kanunun (...) (1)
 hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 
 Yürütme 
 Madde 18 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 
—————————— 
(1) Bu maddede yer alan "4 üncü maddesinin son fıkrası hükmü 1/3/1995 tarihinde, diğer..." ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 18/9/1991 
tarih ve E.: 1990/23,K.: 1991/29 sayılı Kararıyla iptal edilmiş olup, metinden çıkarılmıştır. (Bkz. R.G.: 23/1/1992 - 21120) 
 7124-1 
 
 4/4/1990 TARİHLİ VE 3621 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 
 1) 1/7/1992 tarihli ve 3830 sayılı Kanunun geçici maddesi: 
 Geçici Madde – Kısmen veya tamamen yapılaşmamış alanlarla ilgili imar planı revizyonları bu 
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde tamamlanır. 7124-2 
 
 3621 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN 
 YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE 
 
 Kanun Yürürlüğe 
 No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi 
 3830 – 11/7/1992 
 4971 – 15/8/2003 
 5398 6 21/7/2005 
 
Değiştiren Yürürlüğe 
 Kanun 3621 Sayılı Kanunun değişen maddeleri giriş tarihi 
 5728 15 8/2/2008 
 5801 6 13/8/2008 

 

 



ÇEVRE KANUNU

KANUN NO: 2872
KANUN TARİHİ: 09/08/1983

 
YAPI DENETİMİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ

RESMİ GAZETE SAYISI: 26778
RESMİ GAZETE TARİHİ:05/02/2008

 
YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN

KANUN NO: 4708
KANUN TARİHİ: 29/06/2001

 
DEVLET İHALE KANUNU

KANUN NO: 2886
KANUN TARİHİ: 08/09/1983

 
KOOPERATİFLER KANUNU

KANUN NO:1163
KANUN TARİHİ:24/04/1969

 
ORMAN KANUNU

KANUN NO: 6831
KANUN TARİHİ: 31/08/1956

 
TAPU KANUNU

KANUN NO: 2644
KANUN TARİHİ: 22/12/1934

 
KADASTRO KANUNU

KANUN NO:3402
KANUN TARİHİ:21/06/1987

 
KAMULAŞTIRMA KANUNU

KANUN NO:2942
KANUN TARİHİ: 04/11/1983

 
İSKAN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ

RESMİ GAZETE SAYISI:26718
RESMİ GAZETE TARİHİ:02/12/2007

 
İSKAN KANUNU

KANUN NO: 2510
KANUN TARİHİ: 14.06.1934

 
KAT MÜLKİYETİ KANUNU

KANUN NO:634
KANUN TARİHİ:23/06/1965

 
TÜRK TİCARET KANUNU

KANUN NO:6102
KANUN TARİHİ:13/01/2011

 
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KANUNU

KANUN NO:5216
KANUN TARİHİ:10/07/2004

 
BELEDİYE KANUNU

KANUN NO:5215
KANUN TARİHİ:09/07/2004

 
İMAR KANUNU

KANUN NO:3164
KABUL TARİHİ: 03/05/1985

 
MEDENİ KANUN

KANUN NO:4721
KABUL TARİHİ:22/11/2001